Όταν η ιστορία χτυπάει την πόρτα

Από τη Μαρίνα Αποστολοπούλου

Δέος!

Αυτή είναι η λέξη που περικλείει το σύνολο των συναισθημάτων για το ανασκαφικό θαύμα που επιτελείται τον τελευταίο καιρό στην Αμφίπολη, υπό τη στενή παρακολούθηση, όχι μόνον της εγχώριας, αλλά και της διεθνούς κοινής γνώμης....

... 

Όλοι παρακολουθούμε με αγωνία, με περιέργεια, με συγκίνηση και σίγουρα με αδημονία- μέχρι το περιεχόμενο του τάφου να αποκαλύψει τα μυστικά του- την πρόοδο των εργασιών της αρχαιολογικής σκαπάνης. Και όλοι, κάνουμε εικασίες για τον «ιδιοκτήτη» αυτού του μοναδικού μνημείου, η αποκάλυψη του οποίου, έρχεται να εμπλουτίσει σημαντικά την κληρονομιά σπουδαίων προγόνων, των οποίων είναι εξόχως αμφίβολο ότι είμαστε αντάξιοι, για να λέμε και τα πράγματα με το όνομά τους.

Το συναίσθημα δεν είναι το ίδιο.

Διότι, κανείς βεβαίως, από όλους εμάς, που παρακολουθούμε την εξέλιξη των ανασκαφικών εργασιών και τα όσα πέριξ αυτών συμβαίνουν, δεν μπορεί να νιώσει και να μοιραστεί το μέγεθος των συναισθημάτων που «γεύονται» οι αρχαιολόγοι που συμμετέχουν στην ανασκαφή αυτή. Μέρα με τη μέρα, ώρα με την ώρα, κάθε φορά που όχι μόνον η σκαπάνη αλλά και το βουρτσάκι που χρησιμοποιούν για να «καθαρίσουν» προσεκτικά τα ευρήματα χωρίς να τα πληγώσουν, ανακαλύπτει και κάτι καινούργιο. Μία πτυχή, μία υποψία χρώματος, μία πέτρα που έχει γράψει ιστορία. Όπως ιστορία γράφουν και οι αρχαιολόγοι που σήμερα «ανακαλύπτουν» στην Αμφίπολη μία νέα πτυχή του ελληνικού πολιτισμού και της ιστορίας, ένα ακόμη κομμάτι πολύτιμης κληρονομιάς για τη νεότερη Ελλάδα.

Το επάγγελμα του αρχαιολόγου είναι πράγματι συναρπαστικό μόνον και μόνον γιατί συνιστά μια βαθιά βουτιά στο παρελθόν και την ιστορία. Εξονυχιστική βουτιά όχι απλώς το μακροβούτι ενός ερασιτέχνη. Όμως οι περισσότεροι αρχαιολόγοι μπορούν να περάσουν όλη τη ζωή τους χωρίς να νιώσουν τη συγκλονιστική συγκίνηση μίας ανακάλυψης τόσο σημαντικής. Γι΄ αυτό και αυτοί που έχουν αυτή τη μοναδική τύχη είναι ιδιαίτερα τυχεροί.

«Ποιος είναι;»

Αυτό είναι το κεντρικό ερώτημα όλων και ο πυρήνας πέριξ του οποίου βλέπουν το φως της δημοσιότητας διάφορες εκδοχές και σενάρια.

Βεβαίως από την αρχή του εντοπισμού και της αποκάλυψης του τύμβου, η ανομολόγητη επιθυμία και ευχή όλων ήταν ο συγκεκριμένος να είναι ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Καθώς για όλους και ειδικότερα τους αρχαιολόγους τελικά, το σημείο ταφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποτελεί ένα μυστήριο που ανά τους αιώνες δεν έχει ακόμη απαντηθεί και εξακολουθεί να περιβάλλεται από υποθέσεις και εικασίες και αποτυχημένες απόπειρες ανεύρεσης.

Άλλωστε η μεγαλοπρεπής «διάταξη» (να του πούμε;) του τάφου και τα μέχρι στιγμής ευρήματα παραπέμπουν σίγουρα σε κάποιον ή κάποιους ενοίκους οι οποίοι ήταν υψηλής σπουδαιότητας. Ωστόσο και αν ακόμη υπάρχει αυτή η πιθανότητα, οι αρχαιολόγοι που διεξάγουν τις ανασκαφές δεν θα διακινδύνευαν ποτέ οι ίδιοι ( άλλο τι κάνουν οι λοιποί υποθέτοντες και σχολιάζοντες), να προβούν σε τέτοιου είδους έκφραση εικασιών-όπως και σε οιεσδήποτε άλλες άλλωστε-μέχρι να είναι σίγουροι γι’ αυτό που έχουν μπροστά τους.

Κάτι τόσο μεγάλο είναι παρακινδυνευμένο απλώς να το «εικάζει» κανείς. Είναι καλύτερα να κρατάει μικρό καλάθι και να περιμένει για το μεγαλύτερο.

Αν όμως...

...Λέμε «αν» ήθελε εν τέλει να προκύψει κάτι τόσο συγκλονιστικό, τότε μπορούμε να φανταστούμε το μέγεθος και το είδος των πολλαπλών θετικών επιπτώσεων που θα είχε. Όχι μόνον ιστορικά, πολιτισμικά και πολιτιστικά αλλά σαφέστατα και εθνικά.

Ας πούμε, σε απλά ελληνικά, το περίφημο «Σκοπιανό» θα λυνόταν από μόνο του από τον ίδιο τον Μέγα Αλέξανδρο! (λέμε τώρα!) Γι΄ αυτό και οι Σκοπιανοί που έχουν βάλει αγάλματα του στρατηλάτη μέχρι και στις τουαλέτες, θορυβήθηκαν τα μέγιστα, όταν ανακοινώθηκε η ανακάλυψη του τάφου.

Στην πραγματικότητα όμως «όποιος» ή «όποιοι» και να ‘ναι, ή ακόμη και να μην είναι ή, και να μην εντοπιστεί «ποιοι» είναι οι ιδιοκτήτες του τάφου, το μέγεθος και των μέχρι σήμερα ευρημάτων συνιστά μία μοναδική αρχαιολογική ανακάλυψη. Τη σημαντικότερη προφανώς μετά τη Βεργίνα τα τελευταία χρόνια (μιλώντας με χρονολογική σειρά). Μία ανακάλυψη που προσθέτει μία ακόμη σημαντική πτυχή στο αυταπόδεικτο σε ό,τι έχει να κάνει με τη Μακεδονία και κατ’ επέκταση την Ελλάδα και την ιστορία της.

Γιατί τόση δημοσιότητα;

Άλλο ένα σημείο τριβής πέριξ της ανασκαφής. Άλλωστε Ελληνες είμαστε, δεν θα βρούμε να γκρινιάξουμε; Αν ας πούμε η πληροφόρηση ήταν ολίγη θα γκρινιάζαμε επειδή μας αφήνουν στο σκοτάδι και δεν μας λένε τι γίνεται και τρέχα γύρευε τι θα βάζαμε στο μυαλό μας γι΄ αυτά που γίνονται και δεν μας λένε. Τώρα που η πληροφόρηση είναι άφθονη έχουμε και πάλι θέμα γιατί είναι «άφθονη» και γιατί τέλος πάντων το όλο θέμα έχει πάρει τις διαστάσεις «πανηγυριού» και όχι πανηγυρικές διαστάσεις, όπως του αρμόζουν.

Για να ξεχωρίσουμε το πράγματα

Το υπουργείο εν προκειμένω κάνει καλά τη δουλειά του.

Εκδίδει κάθε μέρα ανακοινώσεις που διοχετεύονται όχι μόνον στον εγχώριο αλλά και στον ξένο τύπο, πληροφορίες σχετικά με την πορεία των ανασκαφών. Και κάνει καλά τη δουλειά του γιατί όπως προαναφέραμε το θέμα είναι σαφέστατα εθνικό. Μπορεί το μνημείο να χαρακτηρίστηκε από την αρχαιολόγο κ. Περιστέρη «οικουμενικό» και ορθώς γιατί, ως αρχαιολόγος αν πρέπει να ασκήσει μία είδους «πολιτική» τότε αυτή πρέπει να είναι «οικουμενική» . Όμως η αποκάλυψή του είναι ένα εθνικό ζήτημα, με πολλαπλά οφέλη για την Ελλάδα που όντως έχουν οικουμενικό αντίκτυπο. Για να μην μιλήσουμε για τον «ψυχολογικό» αντίκτυπο που έχει σε μας όλους τους «λαβωμένους» σε περηφάνια και αξιοπρέπεια σύγχρονους Ελληνες της κρίσης που έχουμε καταντήσει οι πένητες της Ευρώπης. Έρχεται να θυμίσει σε μας αλλά και στους άλλους το μεγαλείο της Ελλάδας και τη συνεισφορά της στον κόσμο και να ανυψώσει το ηθικό των πολιτών αλλά και της ίδιας της χώρας. Χώρια που όπως αναφέραμε και παραπάνω συνδέεται άμεσα και με ένα εθνικό ζήτημα που σέρνεται ανεπιτυχώς επί δεκαετίες.

Συνεπώς η διαχείριση της δημοσιότητας του ζητήματος είναι μία κρίσιμη και σημαντική παράμετρος σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα.

Το ζήτημα βέβαια και εδώ, όπως και σε τόσα άλλα είναι ότι δεν έχουμε μέτρο και αυτό δεν αφορά την επίσημη διαχείριση του ζητήματος αλλά αυτό που γίνεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αλλά αυτό, μάλλον πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι ως «χούι» δεν διορθώνεται, όπως άλλωστε και πολλά άλλα.

...Και τελικά, τι αντιπροσωπεύει η Αμφίπολη για μας σήμερα;

Αντιπροσωπεύει μία εστία ελπίδας. Η ιστορία μας-ευτυχώς υπάρχει και αυτή-μας χτυπάει για μία ακόμη φορά την πόρτα για να μας θυμίσει ότι τείνουμε να ξεχνάμε και να μας δώσει ένα μήνυμα ύπαρξης εις τους αιώνας των αιώνων... Αμήν!

Πηγή: eleftheria.gr