Εξετάζεται και η βελούδινη αναδιάρθρωση. Η επιμήκυνση όλου του χρέους

Αίτημα στην τρόικα για βελούδινη αναδιάρθρωση του συνόλου του χρέους έχει υποβάλει η ίδια η Ελλάδα, χωρίς ωστόσο να εξασφαλίσει, προς το παρόν τουλάχιστον, θετική απάντηση.

Οπως φαίνεται, τα σενάρια περί αναδιάρθρωσης, που επανήλθαν στο προσκήνιο με ένταση το τελευταίο διάστημα, έχουν πυροδοτηθεί και από κινήσεις της ελληνικής πλευράς. Σύμφωνα με πηγές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατά την πρόσφατη επίσκεψη των στελεχών της τρόικας, στις αρχές Απριλίου, ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου έθεσε το ζήτημα της επιμήκυνσης του συνόλου του χρέους, και όχι μόνο του δανείου των 110 δισ. ευρώ, ώστε να διευκολυνθεί η Ελλάδα στην εξυπηρέτησή του και να αρθούν οι ανησυχίες της αγοράς για ένα ενδεχόμενο «κούρεμα» της αξίας των ελληνικών ομολόγων.
Αυτή η ανησυχία, που κατά την ελληνική πλευρά εντείνεται από την.....

......αβεβαιότητα για τις εξελίξεις στην Πορτογαλία και την Ιρλανδία, είναι η αιτία που απομακρύνεται το ενδεχόμενο επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές, όχι μόνο το 2011 αλλά πιθανόν και το 2012, με αποτέλεσμα να ανατρέπεται και ο σχεδιασμός του Μνημονίου. Εάν με την επιμήκυνση μειωθούν οι δανειακές ανάγκες της περιόδου 2012-2015, τότε θα ηρεμήσουν οι αγορές, είναι η εκτίμηση του υπουργείου Οικονομικών.

Πληροφορίες από ευρωπαϊκές κυβερνητικές πηγές, που ωστόσο δεν επιβεβαιώνονται αλλά ούτε διαψεύδονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, φέρουν τον κ. Παπακωνσταντίνου να έθεσε το ζήτημα της επιμήκυνσης και στη συνεδρίαση του Eurogroup την περασμένη Παρασκευή στην Ουγγαρία.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες και παρά τις επίσημες διαψεύσεις από όλους τους θεσμικούς φορείς (κυβέρνηση, Ε.Ε., ΕΚΤ και ΔΝΤ), η Ελλάδα είχε θέσει το ζήτημα της συνολικής επιμήκυνσης του χρέους και τον περασμένο Φεβρουάριο. Και τότε, όπως και προ 10ημέρου, η απάντηση τουλάχιστον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ήταν αρνητική. Ομως, υπάρχουν χώρες, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, που είναι πρόθυμες να συζητήσουν το ενδεχόμενο της επιμήκυνσης, εάν με αυτό τον τρόπο μπορούν να αποφύγουν νέο δανεισμό της Ελλάδας. Κάτι τέτοιο διεφάνη από τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας κ. Β. Σόιμπλε την περασμένη Τετάρτη.

Η Κομισιόν και η ΕΚΤ, αντίθετα, εκτιμούν ότι η επιμήκυνση θα μπορούσε να προκαλέσει νέους κραδασμούς στο ευρωσύστημα. Επίσης, θεωρούν ότι αυτό που διαμορφώνει καθοριστικά την εκτίμηση των αγορών για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους είναι η αδυναμία υλοποίησης του Μνημονίου τόσο στο διαρθρωτικό όσο και στο δημοσιονομικό σκέλος του. Επιπλέον, υποστηρίζουν ότι για να έχει επιτυχία ένα τέτοιο εγχείρημα, απαιτείται:

1. Να εξασφαλισθεί επιπλέον χρηματοδότηση από την Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ώστε να καλυφθούν οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας για το διάστημα που θα χρειαστεί η αγορά να «χωνέψει» την επιμήκυνση. Οπως σημειώνουν κοινοτικοί παράγοντες, και η επιμήκυνση είναι μια μορφή αναδιάρθρωσης του χρέους -έστω ήπια και εθελοντική- και σε κάθε περίπτωση θα προκαλέσει ένα σοκ το οποίο θα χρειαστεί σημαντικό χρονικό διάστημα για να απορροφηθεί.

2. Να εφαρμοστεί πλήρως το υφιστάμενο Μνημόνιο και να συμπληρωθεί με νέο, ακόμη πιο σκληρό, τόσο για να πεισθούν οι αγορές ότι η επιμήκυνση δεν θα είναι απλώς το πρώτο στάδιο μιας συνολικότερης και πιο βίαιης αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους όσο και για να εγκριθεί από τα ευρωπαϊκά Κοινοβούλια. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση δείχνει προς το παρόν αδύναμη να εφαρμόσει ακόμη και το υπάρχον Μνημόνιο, πολλώ γε μάλλον να αναλάβει το πολιτικό κόστος ενός νέου αυστηρότερου.

3. Να επιλυθούν πέραν των πολιτικών και μια σειρά από τεχνικά και νομικά ζητήματα που σχετίζονται με την επιμήκυνση και την αντικατάσταση των υφιστάμενων ομολόγων με νέα μεγαλύτερης διάρκειας. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι μια τέτοια κίνηση να θεωρηθεί χρεοκοπία και να ενεργοποιηθούν τα CDS.

Οι αγορές υπεραντέδρασαν στα σενάρια αναδιάρθρωσης. Τα spreads εκτινάχθηκαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και Ελληνες και ξένοι αξιωματούχοι προσπάθησαν να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις. Ακόμη και ο κ. Σόιμπλε ισχυρίστηκε ότι οι δηλώσεις του παρερμηνεύθηκαν κατά κάποιο τρόπο. Ωστόσο, το θέμα παραμένει ανοιχτό. Βρίσκεται στην ατζέντα των επαφών του κ. Παπακωνσταντίνου, όπως αυτές που είχε χθες με τον Αμερικανό ομόλογό του κ. Τίμοθι Γκάιτνερ και τον γενικό διευθυντή του ΔΝΤ κ. Ντομινίκ Στρος-Καν στην Ουάσιγκτον, στο περιθώριο της εαρινής συνόδου ΔΝΤ και Παγκόσμιας Τράπεζας.

Επίσης, οι εμπειρογνώμονες της τρόικας επεξεργάζονται διάφορα σενάρια προκειμένου να τεθούν σε εφαρμογή, εάν ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις σε πολιτικό επίπεδο. Ωστόσο, ξεκαθαρίζουν ότι ακόμη και με την επιμήκυνση, το πρόβλημα του ελληνικού χρέους δεν αντιμετωπίζεται χωρίς την εφαρμογή του Μνημονίου.

Γι’ αυτό κατά την τελευταία επίσκεψή τους στην Αθήνα ξεκαθάρισαν στην κυβέρνηση ότι θα βρεθούν σε πραγματικά δύσκολη θέση εάν μέχρι τις 15 Μαΐου δεν παρουσιάσει ένα λεπτομερές και αξιόπιστο σχέδιο δημοσιονομικής προσαρμογής για την περίοδο έως το 2015. Αφησαν δηλαδή ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην εγκρίνουν την επόμενη δόση. Επίσης, επισήμαναν ότι με τις αποκλίσεις στην εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού ενδέχεται να μην επαρκούν οι δόσεις του δανείου της τρόικας για να καλυφθεί το φετινό -μεγαλύτερο του προβλεπόμενου- έλλειμμα και να δημιουργηθεί και ταμειακό πρόβλημα. Ετσι, το οικονομικό επιτελείο και ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους σχεδιάζουν να αυξήσουν τον δανεισμό με έντοκα γραμμάτια κατά περίπου 3 δισ. ευρώ.

Του Βασιλη Zηρα